วิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

หลักการและเหตุผล

ศูนย์ธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพเฉลิมพระเกียรติฯ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านธรรมชาติวิทยาและนิเวศวิทยา โดยมีพันธกิจหลักในการบริการวิชาการแก่ชุมชนผ่านการจัดนิทรรศการ กิจกรรม และการอบรมต่างๆ ด้วยตระหนักถึงความสำคัญของการเรียนรู้และกระตุ้นให้นักเรียน นักศึกษา คนในชุมชน ตลอดจนประชาชนทั่วไป ได้เสริมสร้างความรู้ความเข้าใจด้านธรรมชาติวิทยาและนิเวศวิทยา เพื่อปลูกฝังจิตสำนึกแห่งการอนุรักษ์ ทั้งสร้างความตระหนักถึงคุณค่าของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ศูนย์ธรรมชาติวิทยาดอยสุเทพเฉลิมพระเกียรติฯ จึงได้ร่วมมือกับหน่วยวิจัยการฟื้นฟูป่า (FORRU) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในการจัด “หลักสูตรเทคโนโลยีการฟื้นฟูป่า รุ่นที่ 2” เพื่อให้ทุกกลุ่มเป้าหมายได้มีโอกาสเรียนรู้เรื่องราวเกี่ยวกับแนวคิดและแนวปฏิบัติสำหรับการฟื้นฟูป่าเขตร้อน เทคนิคการฟื้นฟูป่าด้วยวิธีพรรณไม้โครงสร้าง ขั้นตอนการฟื้นฟูป่าให้เหมาะสมกับบริบทพื้นที่ รวมทั้งองค์ความรู้ในการใช้เทคโนโลยีเพื่อฟื้นฟูป่า โดยแบ่งเป็นการอบรมภาคทฤษฎีและการอบรมภาคปฏิบัติในรูปแบบออนไลน์ เพื่อให้ผู้เรียนมีความสามารถในการวางแผนขั้นตอนการฟื้นฟูป่าให้เหมาะสมกับบริบทพื้นที่
ทั้งนี้ หลักสูตรดังกล่าวดำเนินการผ่านทาง "วิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่" หรือ "CMU School of Lifelong Education: CMU-LE" เพื่อสนองตอบต่อยุทธศาสตร์ชาติทั้งในด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากรมนุษย์และการสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางสังคม

เนื้อหาของหลักสูตร

1) การอบรมภาคทฤษฎี จำนวน 8 หัวข้อ รวม 8 ชั่วโมง ทั้งหมด 19 คลิป (ผู้เข้าอบรมรับชมเนื้อหาการบรรยายและทำแบบฝึกหัดท้ายหัวข้อบทเรียน)
หัวข้อที่ 1 ระบบนิเวศป่าไม้ของประเทศไทย
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/1 ชั่วโมง/2 คลิป) โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุทธาธร ไชยเรืองศรี
หัวข้อที่ 2 ระดับความเสื่อมโทรมของพื้นที่
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/1 ชั่วโมง/3 คลิป) โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิมลรัตน์ เทียนสวัสดิ์
หัวข้อที่ 3 เทคนิคการฟื้นฟูป่าที่เหมาะสมกับระดับความเสื่อมโทรมของพื้นที่
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/1.5 ชั่วโมง/3 คลิป) โดย อาจารย์ ดร.เดีย พนิตนาถ แชนนอน
หัวข้อที่ 4 ค่าใช้จ่ายและประโยชน์ของการฟื้นฟูป่า และความสำคัญของหอพรรณไม้ในการฟื้นฟูป่า
(บรรยายภาษาอังกฤษพร้อมคำแปลภาษาไทย/1 ชั่วโมง/3 คลิป) โดย รองศาสตราจารย์ ดร.สตีเฟน เอลเลียต และ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิมลรัตน์ เทียนสวัสดิ์
หัวข้อที่ 5 การเลือกชนิดไม้ยืนต้นเพื่อการฟื้นฟูป่า
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/1 ชั่วโมง/3 คลิป) โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุทธาธร ไชยเรืองศรี
หัวข้อที่ 6 การสำรวจสภาพแวดล้อมของพื้นที่ก่อนการฟื้นฟู
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/30 นาที/1 คลิป) โดย อาจารย์ ดร.เดีย พนิตนาถ แชนนอน
หัวข้อที่ 7 อนาคตของการฟื้นฟูป่า : การฟื้นฟูป่าแบบอัตโนมัติ
(บรรยายภาษาอังกฤษพร้อมคำแปลภาษาไทย/1 ชั่วโมง/2 คลิป) โดย รองศาสตราจารย์ ดร.สตีเฟน เอลเลียต
หัวข้อที่ 8 การดูแลพื้นที่หลังการฟื้นฟู และการติดตามผลการฟื้นฟูป่า
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/1 ชั่วโมง/2 คลิป) โดย อาจารย์ ดร.เดีย พนิตนาถ แชนนอน

2) การอบรมภาคปฏิบัติ จำนวน 7 หัวข้ออบรม และ 1 หัวข้อฝึกปฏิบัติ รวม 17 ชั่วโมง ทั้งหมด 8 คลิป
(ผู้เข้าอบรมรับชมเนื้อหาการบรรยาย พร้อมฝึกปฏิบัติการ และทำแบบฝึกหัดท้ายหัวข้อบทเรียน)
หัวข้อที่ 1 การสำรวจสภาพแวดล้อมของพื้นที่ก่อนการฟื้นฟูจากภาคพื้นดิน และอากาศยานไร้คนขับ
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/3 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย นายจาริก กรอบทอง
หัวข้อที่ 2 การวิเคราะห์ภาพถ่ายเบื้องต้น
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/3 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย นายจาริก กรอบทอง
หัวข้อที่ 3 การวางแผนการฟื้นฟูป่า กรณีศึกษาจากม่อนล่อง
(การบรรยายและพูดคุยกับผู้เรียนผ่าน Zoom/2 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิมลรัตน์ เทียนสวัสดิ์
หัวข้อที่ 4 การเก็บข้อมูลชีพลักษณ์ ตัวอย่างพรรณไม้อ้างอิง และการเก็บเมล็ด
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/1.5 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย นางสาวรัตนมน อ้ายเสาร์
หัวข้อที่ 5 การจัดการเมล็ด และต้นกล้าในเรือนเพาะชำ
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/2 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย นายโชติกุล ปกรสิทธิ์ และ นายอภิวิชญ์ จันทร์ใส
หัวข้อที่ 6 การเตรียมพื้นที่และการเตรียมต้นกล้าก่อนการฟื้นฟู
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/2 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย นางสาวรัตนมน อ้ายเสาร์ และ นายอภิวิชญ์ จันทร์ใส
หัวข้อที่ 7 การปลูกต้นกล้า และการดูแลต้นกล้าหลังการปลูก
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/2.5 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย นางสาวขวัญภิรมณ์ ณะเรืองศรี
หัวข้อที่ 8 การฝึกปฏิบัติเพาะเมล็ด
(บรรยายโดยใช้ภาษาไทย/1 ชั่วโมง/1 คลิป) โดย นายอภิวิชญ์ จันทร์ใส

หมายเหตุ ผู้สอนภาคบรรยายและภาคปฏิบัติ เป็นคณาจารย์จากภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และเจ้าหน้าที่จากหน่วยวิจัยการฟื้นฟูป่า (FORRU) คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

อุปกรณ์สำหรับการฝึกปฏิบัติ (ผู้อบรมฝึกปฏิบัติด้วยตนเองโดยใช้อุปกรณ์ที่ทางหลักสูตรจัดส่งให้)
1. วัสดุสำหรับการเพาะเมล็ด อาทิ ถาดเพาะ เมล็ดพรรณไม้ท้องถิ่น ดินปลูก ป้าย Tag ถุงดำ วัสดุปลูก
2. เอกสารประกอบการเรียน อาทิ หนังสือปลูกให้เป็นป่า ตารางเก็บข้อมูลการงอกของเมล็ด
หมายเหตุ รายการอุปกรณ์สำหรับการฝึกปฏิบัติสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามความเหมาะสม

ขอบคุณ