วิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

หลักการและเหตุผล

การสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเชิงปริมาณ หรือ Quantitative MRI (qMRI) เป็นเทคนิคในงาน MRI ที่มีเป้าหมายเพื่อวัดค่าทางกายภาพหรือชีวฟิสิกส์ในเนื้อเยื่อของร่างกายโดยเฉพาะ ค่าที่วัดได้เหล่านี้สามารถแสดงออกในรูปแบบเชิงตัวเลขเชิงปริมาณ ซึ่งเป็นเทคโนโลยีการถ่ายภาพทางการแพทย์ที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในด้านการวินิจฉัยและการวิจัย เช่น T1, T2, T2*, การแพร่กระจาย (Diffusion), และการไหลเวียนของเลือด (Perfusion) เพื่อให้ข้อมูลที่มีความละเอียดและแม่นยำเกี่ยวกับโครงสร้างและการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย ปัจจุบัน การใช้งาน qMRI ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เนื่องจากศักยภาพในการตรวจจับโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้น การติดตามผลการรักษา และการประเมินการตอบสนองของผู้ป่วยอย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม การทำความเข้าใจเทคนิคพื้นฐาน การวิเคราะห์ภาพ และการประยุกต์ใช้งานยังคงเป็นความท้าทายสำหรับรังสีแพทย์และนักรังสีเทคนิค

ดังนั้น หลักสูตรนี้จึงถูกออกแบบมาเพื่อตอบสนองความต้องการดังกล่าว โดยมุ่งเน้นการให้ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับ qMRI พร้อมทั้งเสริมทักษะการวิเคราะห์ภาพและการประยุกต์ใช้ข้อมูลเชิงปริมาณในงานวิจัยและคลินิก ผู้เรียนจะได้รับความรู้และทักษะที่จำเป็นเพื่อพัฒนาศักยภาพในการใช้งาน qMRI อย่างมีประสิทธิภาพ

เนื้อหาของหลักสูตร

หลักสูตรนี้มีจำนวนชั่วโมงการอบรม 18 ชั่วโมง โดยแบ่งเป็นภาคบรรยาย 15 ชั่วโมง และ ภาคปฏิบัติ 3 ชั่วโมง) จำนวน 3 โมดูล รายละเอียดดังนี้

หัวข้อ	เนื้อหา/กระบวนการ	รูปแบบ การอบรม	ระยะเวลา (ชั่วโมง)
โมดูล I: ความรู้พื้นฐาน และ หลักการของ การสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็ก ไฟฟ้าเชิงปริมาณ (qMRI)	บรรยาย 1: หลักการฟิสิกส์พื้นฐานทางด้าน การสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า (MRI) - หลักการทางแมกเนติกเรโซแนนซ์ สปิน การหมุนควง และ การกลับเข้าสู่สภาวะสมดุลของนิวเคลียส บรรยาย 2: พารามิเตอร์ การสร้างภาพด้วยคลื่น แม่เหล็กไฟฟ้าเชิงปริมาณ (qMRI) ที่ควรรู้ - ค่าคงที่ T1, T2, T2* หลักการ diffusion perfusion และ ความหนาแน่นของโปรตอน บรรยาย 3: การตรวจสอบคุณภาพ และ สัญญาณ แปลกปลอมบนการสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็ก ไฟฟ้าเชิงปริมาณ (qMRI) - ปัจจัยที่มีผลต่อค่าอัตราส่วนระหว่างสัญญาณภาพกับ สัญญาณรบกวน ความละเอียดภาพ และ การลดสัญญาณ แปลกปลอมบนภาพ qMRI บรรยาย 4: ลำดับพัลส์สำหรับการสร้างภาพด้วยคลื่น แม่เหล็กไฟฟ้าเชิงปริมาณ (qMRI) - ลำดับพัลส์ที่นิยมใช้ใน qMRI เช่น spin echo, gradient echo และ echo planar imaging - การใช้ลำดับพัลส์ และ พารามิเตอร์ที่เหมาะสม สำหรับ qMRI บรรยาย 5: การสอบเทียบมาตรฐาน สำหรับ qMRI - เทคนิคการสอบเทียบมาตรฐาน เพื่อให้การใช้งาน qMRI น่าเชื่อถือ และ มีความสามารถในการทำซ้ำ	บรรยาย	5
โมดูล II: เทคนิคการสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็ก ไฟฟ้าเชิงปริมาณ (qMRI) ขั้นสูง	บรรยาย 6: การแพร่ของโมเลกุลน้ำภายใต้เครื่องเอ็มอาร์ไอ I (Diffusion MRI I) - หลักการ และ เทคนิคการสร้างภาพ การแพร่ของโมเลกุลน้ำภายใต้ เครื่องเอ็มอาร์ไอ รูปแบบ isotropic และ an-isotropic บรรยาย 7: การแพร่ของโมเลกุลน้ำภายใต้เครื่องเอ็มอาร์ไอ II (Diffusion MRI II) - หลักการ และ เทคนิคการสร้างภาพ การแพร่ของโมเลกุลน้ำภายใต้ เครื่องเอ็มอาร์ไอ รูปแบบ intravoxel incoherent motion (IVIM) และ kurtosis บรรยาย 8: เทคนิคเพอฟิวชั่นสมอง (brain perfusion) - เทคนิคการใช้สารสร้างความเปรียบต่างแบบไดนามิก (Dynamic contrast-enhancement) - เทคนิคการติดฉลากสปินของหลอดเลือดแดง (arterial spin labeling) บรรยาย 9: แผนที่ความไวต่อสนามแม่เหล็กเชิงปริมาณ (Quantitative susceptibility mapping, QSM) - หลักการพื้นฐานของ QSM และความสามารถในการวัดความไว ต่อสนามแม่เหล็กของเนื้อเยื่อ - เทคนิคการสร้างภาพ QSM - การคำนวนค่า QSM จากข้อมูลภาพ MRI บรรยาย 10: เมกเนติกเรโซแนนซ์สเปกโตรสโคปี (MR Spectroscopy) - หลักการพื้นฐานของ MR Spectroscopy - เทคนิคและพารามิเตอร์สำหรับการวัดค่า MR Spectroscopy บรรยาย 11: การสร้างภาพโดยอาศัยคุณสมบัติ การถ่ายโอนอำนาจแม่เหล็กภายใต้เครื่องเอ็มอาร์ไอ (Magnetization Transfer, MT) - คุณสมบัติการถ่ายโอนอำนาจแม่เหล็กของสารชีวโมเลกุล และ การวัดค่าการถ่ายโอนอำนาจแม่เหล็กภายใต้เครื่องเอ็มอาร์ไอ บรรยาย 12: เอ็มอาร์อีลาสโตกราฟี (MR Elastography, MRE) - หลักการพื้นฐาน MRE - เทคนิคการสร้างภาพ MRE	บรรยาย	7
โมดูล III: การประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูล การสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เชิงปริมาณ (qMRI) ขั้นสูง	บรรยาย 13: การประมวลผลการสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็ก ไฟฟ้าเชิงปริมาณ (qMRI) - ลำดับขั้นตอนการประมวลผลและวิเคราะห์ข้อมูล qMRI บรรยาย 14: โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำหรับประมวลผล และวิเคราะห์ข้อมูล qMRI - แนะนำโปรแกรมคอมพิวเตอร์ฟรี เช่น FSL, SPM, ANTs, และ Freesurfer - แนะนำการใช้งานโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในงาน qMRI บรรยาย 15: ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence, AI) ในงาน การสร้างภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเชิงปริมาณ (qMRI) - บทบาทของ AI ในการปรับปรุงคุณภาพ qMRI - ความท้าทายในการใช้ AI สำหรับ MRI และ qMRI: การรับรอง สภาพความใช้ได้ ความสามารถในการแปรผลสู่ประชากรเป้าหมาย, และความสามารถในการอธิบายได้	บรรยาย	3
	การประยุกต์ใช้ความรู้ในกรณีศึกษาจากการปฏิบัติการ จริงด้วยตนเอง ตามโมดูล - โมดูล I - โมดูล I - โมดูล III	- ปฏิบัติการ - การอภิปรายกลุ่ม	3
	รวม		18

ขอบคุณ